Wat is kurkuma? Alles wat je moet weten over het Indische goud

Kurkuma (Indiase geelwortel) is al eeuwenlang een belangrijk onderdeel van de Indische keuken. Ook in Nederland ontdekken steeds meer mensen de positieve eigenschappen van deze specerij. Maar wat is kurkuma nou precies? Wij leggen het je uit van A tot Z!

Kurkuma komt van de plant Curcuma Longa

De oorsprong van kurkuma gaat duizenden jaren terug naar de tropische gebieden van Zuidoost-Azië, met name India en Indonesië. Kurkuma wordt gewonnen uit de wortel van de Curcuma Longa-plant en is rijk aan natrium, kalium en de werkzame stof curcumine.

Het is mogelijk dat je kurkuma onder een andere naam kent. De specerij wordt namelijk ook geelwortel, turmeric, koenier of koenjit genoemd. Kurkuma komt uit dezelfde familie als gember en staat ook wel bekend als het Indische goud, het heilige poeder of de Indiase wonderwortel. En dat is niet voor niks!

De geneeskrachtige geschiedenis van kurkuma

Kurkuma valt op vanwege de kenmerkende gele kleur. De specerij is diep geworteld in de Indiase cultuur en symboliseert zuiverheid, vruchtbaarheid en voorspoed. Bovendien speelt het een belangrijke rol in traditionele geneeswijzen, zoals de Ayurveda uit India en de oude Chinese geneeskunde.

Al eeuwenlang weten mensen dat kurkuma medicinale eigenschappen heeft. Het is door de geschiedenis heen gebruikt om een breed scala aan kwalen te behandelen, waaronder spijsverteringsstoornissen, ademhalingsproblemen, gewrichtspijn en huidaandoeningen.

Tegenwoordig is het ook wetenschappelijk bewezen dat kurkuma een positief effect heeft op verschillende aspecten van de gezondheid. De geneeskrachtige werking van de wortel van de plant Curcuma Longa reikt zelfs nog verder dan ooit gedacht!

De positieve effecten van kurkuma

Eén van de werkzame stoffen in kurkuma is de natuurlijke stof curcumine. Dit stofje maakt van Indiase geelwortel een krachtpatser voor je algehele welzijn. Laten we eens dieper duiken in de positieve eigenschappen van kurkuma voor je gezondheid. Waar is kurkuma goed voor?

1. Een sterke antioxidant

Kurkuma is een krachtige antioxidant en helpt het lichaam te beschermen tegen oxidatieve stress. Door schadelijke vrije radicalen te neutraliseren, ondersteunt curcumine de cellulaire gezondheid. Op deze manier verminder je het risico op chronische ziekten.

Bovendien helpen de antioxiderende effecten je om op een gezondere manier ouder te worden. Door oxidatieve schade te bestrijden, maken degeneratieve ziekten minder kans. Zo ondersteunt kurkuma als antioxidant dus een langer en gezonder leven.

2. Een remmer van ontstekingen

Een ander voordeel van kurkuma is dat het ontstekingsremmend werkt. Curcumine remt verschillende moleculen die betrokken zijn bij de ontstekingsreactie. Hierdoor nemen chronische ontstekingen af. Dit kan symptomen verlichten van aandoeningen als artritis.

Naast de directe ontstekingsremmende effecten moduleert curcumine ook de activiteit van enzymen en eiwitten die betrokken zijn bij ontstekingsprocessen. Deze modulatie helpt bij het behouden van een gezond evenwicht in het immuunsysteem en voorkomt overmatige ontsteking.

3. Een natuurlijke pijnstiller

In Azië gebruikt men kurkuma al decennia als natuurlijke pijnstiller. Het is bewezen dat kurkuma pijn kan verlichten bij chronische ontstekingen en aandoeningen. Denk hierbij aan reuma, artrose of fibromyalgie. Volgens sommige onderzoeken werkt het zelfs beter dan pijnstillende medicatie.

Bovendien hebben de natuurlijke pijnstillende eigenschappen van curcumine niet de bijwerkingen die vaak worden geassocieerd met farmaceutische pijnstillers. Dat is één van de vele voordelen van kurkuma: het is immers een natuurlijke stof.

4. Een versterking voor het immuunsysteem

Kurkuma wordt al eeuwenlang gebruikt als immuunversterkend kruid. Dit heeft te maken met de antimicrobiële en immunomodulerende eigenschappen. Curcumine versterkt de reactie van immuuncellen die een cruciale rol spelen bij het bestrijden van infecties en ziekten.

Door het immuunsysteem te versterken, kan kurkuma de algehele gezondheid ondersteunen en de weerstand tegen veelvoorkomende ziekten zoals verkoudheid, griep en infecties verbeteren. Het opnemen van kurkuma in je dagelijkse routine zorgt dus voor een veerkrachtigere weerstand.

5. Goed voor je hart en bloedvaten

Geelwortel ondersteunt ook de gezondheid van het hart. Kurkuma verlaagt het LDL-cholesterol en kurkuma bevordert het HDL-cholesterol. Op deze manier bevordert de specerij een gezonder lipidenprofiel. Daarnaast helpen de ontstekingsremmende eigenschappen om de bloedvaten schoon te houden.

Door de gezondheid van de bloedvaten te ondersteunen, draagt kurkuma bij aan het algehele cardiovasculaire welzijn. Ook voor een gezondere bloeddruk en bloedstroom is kurkuma dus een aanrader.

6. Een verbetering van de spijsvertering

Als je kurkuma gebruikt, kun je ook een verbetering van de spijsvertering ervaren. De ontstekingsremmende eigenschappen helpen ontstekingen in de darmen te verminderen en verlichten symptomen van spijsverteringsstoornissen zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS).

Curcumine stimuleert de productie van gal, wat helpt bij de vertering van vetten. Daarnaast bevordert kurkuma een gezond darmmicrobioom door als prebioticum te fungeren. Dit voedt gunstige darmbacteriën en zorgt voor een gezondere spijsvertering.

7. Een regulator van de suikerspiegel

Mensen met diabetes kunnen ook baat hebben bij kurkuma. Curcumine heeft aangetoond de insulinegevoeligheid te verbeteren en de bloedsuikerspiegel te reguleren. Het verbetert de opname van glucose door cellen en vermindert de glucoseproductie in de lever.

Bovendien kunnen de ontstekingsremmende eigenschappen van curcumine helpen bij het verlichten van complicaties die geassocieerd worden met diabetes. Denk hierbij aan schade aan de nieren of het netvlies als gevolg van diabetes.

8. Goed voor je gemoedstoestand

Kurkuma blijkt antidepressieve en angstremmende effecten te hebben. Curcumine verhoogt namelijk het niveau van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine, die betrokken zijn bij het reguleren van stemmingen en emoties. Dit kan symptomen van depressie en angst verlichten.

Door deze neurotransmitters te moduleren, kan kurkuma een natuurlijke aanpak bieden voor het ondersteunen van mentaal welzijn. Uiteraard is het geen vervanging voor een professionele behandeling, maar het kan wel een aanvulling zijn bij stemmingsstoornissen.

9. Een boost voor je geheugen

Van curcumine is ook aangetoond dat het je geheugen kan verbeteren. Curcumine is in staat om de bloed-hersenbarrière te passeren en stimuleert de aanmaak van een stofje met de naam BNDF. Dat is een belangrijke bouwsteen van je brein.

Curcumine heeft ook potentie laten zien in de preventie en behandeling van neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer en Parkinson. Hier is echter nog meer onderzoek voor nodig.

10. Een ondersteuning van je huid

Kurkuma helpt ook je huid een handje. De ontstekingsremmende eigenschappen kunnen helpen bij het verzachten van huidontstekingen en aandoeningen zoals acne, eczeem en psoriasis.

Kurkuma beschermt je vel tegen schade door vrije radicalen en bevordert een soepele huid. Naast inwendig gebruik is het ook mogelijk om kurkuma op de ontstekingen aan te brengen. Voor je dat laatste gaat doen, is het verstanding om eerst contact te hebben met een dermatoloog.

Wanneer is kurkuma niet geschikt voor je?

Vrijwel iedereen kan een extra dagelijkse dosis kurkuma gebruiken. Er zijn echter een paar uitzonderingen. Over het gebruik van kurkuma bij zwangerschap of borstvoeding is nog niet veel bekend. Daarom wordt een kurkuma-boost afgeraden bij zwangere vrouwen. 

Ook als je medicijnen gebruikt, is het verstandig om eerst advies in te winnen bij je huisarts of apotheker. Dit geldt vooral als je bloedverdunners, diabetesmedicijnen of maagzuurremmers neemt. Luister altijd naar je lichaam en neem bij twijfel contact op met een deskundige.

Wat is de beste manier om kurkuma op te nemen?

Het is nog best een uitdaging om kurkuma effectief op te nemen in je lichaam. Op de meeste manieren is het namelijk matig op te nemen in het bloed. Dan neem je slechts een paar procent van de stof op en breekt je lichaam het ook nog eens vrij snel af. Laten we dus dieper duiken in de opname van kurkuma.

Verse kurkuma

Het gebruik van verse kurkuma is een mooie manier om de meest pure vorm van deze specerij te ervaren. Je kunt de wortel van de Curcuma Longa raspen of fijnhakken en toevoegen aan verschillende gerechten zoals curry’s, roerbakgerechten en ook saladedressings.

Poeder van kurkuma

Een andere optie is kurkuma poeder. Hierbij zijn de wortels gedroogd en vervolgens gemalen. Je kunt het poeder over geroosterde groenten strooien, toevoegen aan marinades of gebruiken als smaakmaker voor vlees. Helaas wordt de curcumine in kurkuma slecht opgenomen via kurkuma poeder.

Kurkuma thee

Er bestaat ook thee van kurkuma, al is niet iedereen dol op deze smaak. Je kunt de smaak aanpassen door honing, gember of citroen toe te voegen. Het is belangrijk om te weten dat curcumine niet goed oplosbaar is in water. Kurkuma met zwarte peper combineren in je thee kan de opname iets verhogen.

Kurkuma shot

Vervolgens hebben we nog een vloeibare vorm: een kurkuma shot. Tegenwoordig zie je steeds meer wellness shots en tonic shots. Dat zijn kleine flesjes met een hogere dosis kurkuma, vaak gecombineerd met andere gezondheidsbevorderende ingrediënten zoals gember, citroen of een snufje zwarte peper.

Kurkuma supplement

Kurkuma kun je ook tot je nemen in de vorm van een supplement. Je hebt bijvoorbeeld kurkuma pillen en kurkuma capsules. Het nadeel van deze tabletten en capsules is dat het soms lastig slikken is. Daarom raden wij een kurkuma supplement aan in de vorm van geconcentreerde druppels. Dat is veel makkelijker.

Dr. Melius Orange: Kurkuma, frankincense en vitamine C

De voordelen van kurkuma voor je gezondheid zijn duidelijk. En wist je dat kurkuma in ons hoogwaardige supplement Dr. Melius Orange maar liefst 264 keer krachtiger is dan de varianten die normaal verkrijgbaar zijn?

Dr. Melius Orange is een vloeibaar supplement, waar je elke dag een paar druppels van kan nemen. Naast kurkuma bevat het supplement ook frankincense en vitamine C. Deze speciale samenstelling helpt al veel Nederlanders om zich rustiger, sterker en gezonder te voelen. Probeer het zelf ook!